یکی از نشانه های غیرحتمی و نزدیک بودن به زمان ظهور مرگ اولیای الهی و مراجع گرانقدر در آخرالزمان می باشد که متاسفانه با مرگ این عزیزان دیگر جایگزینی برای آنان نخواهد بود و این مسله تا جایی پیش میرود که بدلیل رحلت ایشان خلاء برزگی جامعه اسلامی ،خصوصا شیعیان را تهدید میکند و از طرفی دیگر بدلیل نزدیک شدن به ظهور با هجوم لشگر شیطان برای احاط بر نفوس مومنین مواجه خواهیم شد (نسبت به گذشته بیشتر میشود)
که در حال حاضر اثر آن اکنون در جامعه ما مشهود است در چنین شرایطی با استناد به احادیث و روایات گناهان کبیره تمام ارکان جامعه را در بر میگیرد و خانواده ها و تک تک افراد آن در خطر بزرگی قرار میگیرند در چنین جامعه ای رواج گناه یک امر عادی محسوب شده بطوری که گناهانی مثل ربا،ریا، شرک خفی ،دروغ و…امری عادی محسوب میشود و اکثر مردم از درآمده های شبه ناک بهره مند خواهند شد و این بدلیل ضعف ایمان آنان و کسب در آمد از هر طریقی خواهد بود و این ناپاکی درآمد مختص یک صتف یا یک گروه نیست بلکه عام است و با وجود تمام این روایات و وقایعی که در طول تاریخ اتفاق افتاده و می افتد مومنین و موقنین واقعی معتقدند که امام زمان (عج) در نهایت ظهور خواهد کرد و عدالت را در جهان برقرار خواهد ساخت(انشاءالله ). بنابراین، امیدواری به آینده و تلاش برای اصلاح جامعه، از مهم‌ترین وظایف هر شیعه‌ای است.
امیر مومنان، حضرت علی(علیه السلام ) می فرمایند:
«و آن هنگامی است که مرگ فقهای راستین را یکی پس از دیگری برباید و امت محمد (ص) نماز را ترک گویند.»(۱)
رسول خدا(صل الله علیه و آله ) در این مورد فرمودند:
«هنگامی‌که دانشمندان شما کم شوند، قاریان شما از بین بروند، شما از دادن زکات ابا کنید، گناهان را علنی انجام دهید، صداهای شما در مساجد بلند شود، … دانش را زیر پای خود بیفکنید، گفتارتان دروغ باشد، شیرینی مجالستان غیبت باشد، درآمدتان از طریق حرام به دست آید … در چنین زمانی لعنت بر شما نازل میشود، ترس در میان شما انداخته میشود و نیروی شما بر علیه همدیگر به کارگرفته میشود.»(۲)
ایشان هم چنین می فرمایند:
«خداوند علم و دانشی که به شما داده از شما سلب نمی‌کند، بلکه از طریق رحلت علمای ربانی این علم از میان شما رخت بر می‌بندد و گروهی نادان برای شما می ماند، از آنها فتوا می پرسید و آنها با رای خود برای شما فتوا می دهند، خود گمراه شده، شما را نیز گمراه می‌کنند.»(۳)
و «هنگامی‌که فرج نزدیک باشد، مرگ بهترین امت را برمی‌گزیند، آن سان که شما خرماهای رطب را از یک طبق خرما بر می‌گزینید.»(۴)
هم چنین امام علی(علیه السلام ) در مورد کمی فقیه هدایتگر و فراوانی فقیه خائن می فرمایند:
«هنگامی‌که فقهای هدایتگر کم شوند و فقیهان گمراه و خیانت پیشه فراوان باشند و شاعران بسیار شوند.»(۵)
رحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی استاد اخلاق تهران در یکی از سخنرانی‌های خویش به «علما و علائم آخر الزمان از نظر روایات» اشاره کرده است که مشروح آن در ادامه می‌آید:
حضرت رسول اکرم(ص) فرمودند: به زودی زمانی بر امتم می‌آید که مردم، علماء را نمی‌شناسند مگر به لباس نیکو (هر کس محاسن بلند و عمامه بزرگ و نعلین زیبا داشت او را عالم حساب می‌کنند) و قرآن را نمی‌شناسند مگر به سبب صدای نیکو (الان اگر قرآن را معمولی بخوانند مردم نمی‌فهمند این قرآن است یا حدیث یا چیز دیگر) و خدا را عبادت نمی‌کنند مگر در ماه رمضان (البته بعضی هم الان در ماه رمضان خدا را عبادت نمی‌کنند) و باز حضرت فرمودند: در آن زمان دروغگو را آدمی راستگو می‌دانند و راستگو را دروغگو می‌شمرند و زنان حاکم می‌شوند، (مثل الان که نزدیک است رئیس جمهور هم زن بشود، بعضی مردها هم که نوکر زنهایشان شده‌اند) و با کنیزان مشورت می‌کنند. بچه‌ها بالای منبر می‌روند (الان که هر کسی منبر میرود) و دروغ را زرنگی و چیز خوب می‌شمرند، پس لعنت خدا بر دروغگو اگر چه به شوخی دروغ بگوید و زکات دادن را خیلی سخت و خسارت بزرگی می‌دانند و پدر و مادرشان را تحقیر می‌کنند و فحش می‌دهند و از دوست و برادر دینی خود، بیزاری می‌جوید و با دشمنش مجالست میکند، زن با شوهرش در تجارت داد و ستد مشارکت میکند و زنان شبیه مردان می‌شوند و مردها شبیه زن‌ها و زنان سوار بر زین (موتور، دوچرخه، اسب) می‌شوند و مردم در آن زمان با رشوه و ربا معامله می‌کنند.
فقط اسم افراد اسلامی است و الا نه خمس می‌دهد نه نماز می‌خواند، نه روزه میگیرد و از اسلام فقط اسمش باقی می‌ماند
زمانی بر مردم خواهد آمد که خدایشان شکم و قبله‌شان زنان و دینشان پول و شرافتشان وسایل زندگی آنان است، از ایمان جز نامش و از اسلام جز اثرش و از قرآن جز خواندنش باقی نمی‌ماند، مسجدهایشان از نظر ساختمان آباد و دل‌هایشان از هدایت ویران است، دانشمندانشان بدترین خلق خدا روی زمین هستند، در چنین زمانی، خداوند آنان را به چهار چیز گرفتار میکند 1- ستم پادشاه 2- قحطی 3- ظلم فرمانداران 4 و ستم قضات؛ اصحاب تعجب کردند، گفتند: ای رسول خدا، آیا آنان بت‌پرست هستند؟ فرمودند آری! هر درهمی نزد آنان بت است.
آنچه باید باشد
در تمام طول تاریخ بر اساس تاکید تعالیم اسلام و رسولان و ائمه(ع)، علما از جایگاه ویژه ای برخوردار و مورد احترام مردم بوده‌اند تا آنجا که وارثان انبیا (۶) معرفی شده‌اند و امام علی(ع) در فواید معاشرت با علما می فرمایند: «با علما معاشرت کن تا علمت زیاد، ادبت نیکو و جانت پاک شود.»؛ و حتی قلم علما از خون شهدا بالاتر دانسته شده است.»(۷)
اما منظور اسلام از عالم، عالم حقیقی است نه هر کسی که خود را عالم معرفی میکند زیرا به قول امام علی(ع) «چه بسیارند دانشمندانی که جهلشان آنها را کشته در حالی که علمشان با آنهاست، اما به حالشان سودی نمی دهد.»(۸)
فقدان عالم، نقصان در زمین و شکاف در دین
امام صادق(ع) در تفسیر آیه «أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّا نَأْتِی الْأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أَطْرافِها…»(۹)؛ آیا ندیدید که ما پیوسته به سراغ زمین می‌آئیم و از اطراف آن کم می‌کنیم، فرمودند: «ننقُضها بذِهابِ علماءِها و فقهاءِها و خیارِها»؛ این نقصان به واسطه علماء، فقها و اخیار است.(۱۰)
هم چنین امام علی(ع) فرمودند: هنگامی‌که دانشمندی می‌میرد، چنان شکافی در اسلام پدید می‌آید که جز جانشینش آن را پر نمی‌سازد.(۱۱)
«علمای آنها خائن و فاسق هستند، آنها و پیروان آنها، و آنانکه به سوی آنها می آیند و از آنها کسب نور می کنند، و آنانکه آنها را دوست می دارند، با آنها می نشینند و با آنها مشورت می کنند، بدترین مخلوقات روی زمین می باشند. فقهای آنها خائن هستند و ادعا می کنند که بر سنت و طریقه و آئین من می باشند ولی آنها از من بیزارند و من نیز از آنها بیزارم.» الزام الناصب ص 185
«فقها به دروغ و علما به شک و تردید تمایل نشان می دهند.»الزام الناصب ص 207
فتوای بدون علم
ولی نگران نباشید زیرا:
«هنگامی که قائم ما ظاهر شود، از کسانی که بدون علم فتوی داده اند انتقام می گیرد. وای بر آنها و پیروان آنها، آیا دین خدا ناقص بود که آنها تکمیل کردند؟! آیا در دین خدا انحرافی بود که آنها درست کردند؟! آیا مردم علاقه به انحراف داشتند که از او پیروی کردند؟! و یا او مردم را به راستی و درستی امر کرده و مردم مخالفت ورزیده اند؟! آیا رسول اکرم (ص) در آنچه به او وحی شده
چیزی را فروگذار کرده که به او یادآوری کرده اند؟! و یا دین در عهد او کامل نبود و اینها تکمیل کردند؟! آیا پیامبری بعد از رسول اکرم (ص) آمده که از او پیروی کردند؟!»الزام الناصب ص108
توضیح اینکه :پرچمدار تفسیر و تأویل آیات قرآن کریم، فقط دانشمندان هستند و طبق برخی احادیث هنگام ظهور حضرت، تعدادی از آنان ضد وی بر‌می‌خیزند.ادله‌ای که بر پذیرفته نشدن برخی احادیث در این باب بیان شده است عبارت‌اند از: ۱. به دلیل ضعف سند مورد قبول نیستند. ۲. واژه علما فقط بر علمای شیعه صدق نمی‌کند؛ بلکه بر دانشمندان و روشن‌فکران سایر فرقه‌ها هم صدق میکند و آنان نیز تأویل و تفسیر قرآن می‌کنند. بنابراین بعید نیست که مقصود از علما در این روایات، برخی دانشمندان ناصبی و معاند با اهل بیت یا از فرقه‌های انحرافی و نحله‌های گمراه مانند (بتریه) و امثال آن باشند که در روایات هم به آن اشاره شده است. ۳. ممکن است که برخی عالم‌نماها و روشن‌فکران نا‌آگاه شیعه، به خاطر دنیاگرایی و پیروی از هواهای نفسانی، در مقابل حضرت قیام کنند.
پی نوشت:
۱. الامام المهدی صفحه ۲۱۹، بحارالانوار جلد ۵۲ صفحه ۲۵۸، الزام الناصب صفحه ۱۹۴ و بشاره الاسلام صفحه ۷۵ و ۱۳۳
۲. الزام الناصب صفحه ۱۸۰، بحارالانوار جلد ۵۲ صفحه ۲۶۳، بشاره الاسلام صفحه ۲۳ و الامام المهدی صفحه ۲۱۷
۳. تحف العقول صفحه ۲۳ و نورالابصار صفحه ۳۵
۴. نهج الفصاحه جلد ۱ صفحه ۳۶
۵. منتخب الاثر صفحه ۴۲۵، بحارالانوار جلد ۵۱ صفحه ۷۰ و بشاره الاسلام صفحه ۵
۶. بحار الانوار، ج ۱، ص ۱۶۴، علامه مجلسی، چ بیروت، ۱۴۰۳ ق
۷. غررالحکم و درر الکلم، ص۴۳۰
۸. نهج البلاغه، ص۷۵۵
۹. رعد، ۴۱.
۱۰. تفسیر برهان، ج ۲، ص ۳۰۱.
۱۱. الارشاد، ج ۱، ص ۲۳۰، شیخ مفید (ره)، چ اول، ۱۴۱۳ ق، ناشر: المؤتمر العالمی للألفیه الشیخ المفید.
